Het wraken van rechters (eigenlijk het verzoek daartoe aan de rechtbank) wegens vooringenomenheid wordt steeds vaker door advocaten, al dan niet op aandringen van hun cliënt, ingezet als middel om publieke aandacht voor hun zaak te trekken, vaak eigenlijk ook, om die af te leiden van de inhoud, zelfs ook nog voordat de zaak is begonnen. Het gaat dan meestal om een strafzaak.
Wrakingsverzoeken in civiele handelszaken zijn minder publiciteitsgevoelig maar komen ook regelmatig voor.
Het gebeurt wel eens tijdens een mondelinge behandeling in handelszaken bij de rechtbank dat één van de aanwezige partijen op achterstand raakt (of lijkt te raken) doordat de rechter een aantal hem of haar onwelgevallige vragen stelt of opmerkingen maakt of zelfs al beslissingen neemt. Daardoor kan de indruk ontstaan dat de rechter vooringenomen is en als dat ook echt het geval is dan mag hij de zaak niet verder behandelen (Rv art 36). Een partij die zich daarover wenst te beklagen dient zich echter te realiseren dat de rechter op zo’n zitting een grote vrijheid heeft om te reageren op de stellingen van partijen en zelfs al een voorlopig mag geven. Klachten over vooringenomenheid van de rechter in civiele zakenhebben dan ook zelden het gewenste resultaat.
In een recente uitspraak van de rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2019:1162) werd nog eens bevestigd welke criteria gelden voor een succesvol verzoek tot wraking indien dit is gedaan mede naar aanleiding van door de rechter gedane procedurele beslissingen op of na zo’n mondelinge behandeling.
Deze komen er kort gezegd op neer dat deze beslissingen dan wel zo onbegrijpelijk moeten zijn, dat deze niet anders kunnen worden uitgelegd dan dat deze zijn ingegeven door vooringenomenheid.
Aan zo’n objectieve voorwaarde zal alleen in zeer uitzonderlijke gevallen in civiele zaken worden voldaan. Er resteert overigens toch wel enige hoop voor de verongelijkte klager. Zo’n bekritiseerde rechter blijkt zich nog wel eens vrijwillig terug te trekken om de zaak verder door een collega te laten behandelen..